Nerede ve hangi zamanda olduğu fark etmeksizin evrensel bir gerçeklik olarak iş hayatında çalışan profilleri temel olarak üçe ayrılır
- Reaktif çalışanlar
- Aktif çalışanlar
- Proaktif çalışanlar
Bütün performans yönetim programlarının amacı bu ayrımı objektif bir şekilde yapmaya çalışmak olduğu gibi bütün kariyer ve yetenek yönetimi çalışmaları da buradan beslenir. Terfilerin, zamların ve işten çıkarmaların da etrafında döndüğü temel model budur. Bu nedenle a dan z ye tüm kademelerdeki yöneticiler çalışanlarını bu basit, net ve temel şablonla kolaylıkla değerlendirebilirler.
Reaktif Çalışanlar
- Talimatla iş görürler, söylenileni yaparlar söylenmeyeni yapmazlar.
- Kendi başlarına iş organize etme becerileri yoktur.
- Tembeldirler, sorumluluk almazlar
- Sürekli güdülmek ve güdülenmek ihtiyacı duyarlar
- Gelişme istek ve çabaları sıfıra yakındır.
- Başarısızlıklarının ve hatalarının mazeretini sürekli kendi dışlarında arayan tiplerdir.
Organizasyon içinde bu tip çalışanlar hiçbir işe yaramaz. Eğer 1 yıl içinde profillerinde değişim görülmüyorsa onlarla yollar ayrılmalıdır. Çünkü 2.yıl kuruma zarar vermeye başlarlar. Diğer çalışanların motivasyonunu düşürürler, iş yükünü arttırırlar. Zor zamanlarda kritik hataların nedeni olabilirler Gizli işsizliğe sebep olduklarından kadro maliyetlerini şişirirler. Bir organizasyonda % 5 civarında olmaları ve sirküle edilmeleri normaldir. Varlıkları personel sayısının % 5 ini geçiyorsa ve şirketin yerleşik personellerine dönüşüyorlarsa kurumu çürütmeye başlarlar. Welch’in %10 bottom performer’ları bu çalışanlardan oluşur.
Aktif Çalışanlar
- Rutin görevlerini hatasızca yerine getirirler.
- Kendilerinden bekleneni karşılarlar.
- Organizasyonların hayati fonksiyonlarını yerine getiren çalışanlardır.
- Her kurumda yapılması gereken ve kurumun ana faaliyetlerini oluşturan işleri yapan çalışanlardır.
- Genellikle tecrübeli çalışanlardır.
- Gelişme eğilimleri genellikle durmuştur. Firmalar zorunlu eğitim politikalarıyla bu çalışanların kendilerini güncellemelerine yardımcı olmalıdırlar.
Bu çalışanların motivasyon ve mutluluğu kurum için önemlidir. Çok ciddi rahatsız edilmezlerse kurumda kalmayı tercih ederler. Bu kişiler işlerini genel olarak bilir ve yapılması gerekeni söylenmeden yaparlar.
Yenilikler, sistemsel ve kurumsal değişiklikler karşısında en direngen muhafazakâr tepki bu gruptan gelir. Şirketlerin belkemiğini oluşturan bu grup Welch’in % 70 middle performer dediği gruba karşılık gelebilir.
Proaktif Çalışanlar
- Gelişme istek ve çabaları çok yüksektir.
- İletişim ve farkındalık düzeyleri yüksektir.
- Enerji ve zekâ seviyeleri diğerlerinden yüksek olduğundan bu durum daha aktif bir kişisel etkinlik yelpazesinde kendini dışa vurur.
- Rutin görev ve sorumluluklarının ötesinde çalışırlar
- Yapılması gereken konusunda amirlerini, kurumu ve diğer çalışma arkadaşlarını zorlayacak derecede önde koşarlar.
- Kendi kendilerini motive ederler.
- Bir anlamda firmaların “saf kan” yarış atlarıdırlar.
- Çözüm odaklıdırlar.
- Problem ve çatışmalarda aktif çözücü olarak rol alma eğilimleri vardır.
Bu tip çalışanlar şirketlerin motorudur. Gelişimin, değişimin taşıyıcılarıdır. Şirketler bu çalışanlara sahip oldukları ve sahip çıkabildikleri ölçüde güçlüdür. Şirketlerin refleks hızı bu çalışanların çalışma alışkanlıklarının organizasyona ne kadar sirayet ettiği ile doğru orantılıdır.
Bu tip çalışanlara sahip olmak organizasyonlar için tamamen bir şanstır. Her organizasyonda olmaya bilirler. Bu kişileri CV. lerinden tanımak ya da tahmin edip işe almak çok zordur, ancak işe başladıklarında enerjik ve proaktif yaklaşımlarından farklarına varılabilir. Bu tip çalışanlar gelişime açıklık ve reputasyonlarından dolayı güçlü ve bilindik firmaları tercih edip oralarda kümelenebilirler. Fakat küçük firmaları da büyümeye ve gelişime götüren çalışanlar da bu tip çalışanlardır. Şirketlerin % 20 top performer olarak nitelenen grubu her zaman bu çalışanlardan oluşmayabilir. Bir şirketin % 20 si şayet bu çalışanlardan oluşuyorsa o firmayı kimsenin tutamayacağını belirtebiliriz. Firmaların takip etmesi gereken onları başarıya götürecek temel personel politikası şöyle formüle edilebilir.
Reaktifleri temizle – Aktifleri mutlu et ve motivasyonlarını arttır- Proaktifleri elde tut, ödüllendir ve yönetim pozisyonlarına getir.
