İş hayatında son dönemde öne çıkan en önemli kavramlardan biri de İngilizce tabiriyle -resilience, Türkçe söylenişiyle dayanıklılık, direnç veya bence en uygun söyleyişle direngenlik.
Firmalar artık çalışanlarının, bilgi, tecrübe gibi özelliklerinin yanı sıra zorlu rekabet koşullarında ayakta kalabilen, bu durumla kendi psikolojik kaynaklarını kullanarak başa çıkabilecek özellikte olmasını bekliyorlar. İnsanın hayatı, kendini kavrayışı ve bireysel tutumu ile çokça ilintili olan direngenliği oluşturan bireysel tutumlarla ilgili bakın felsefe dünyasının büyük düşünürleri ne diyor ?
Yazgını Kabullen ( Epiktetos)
Epiktetos’a göre başımıza gelenlerle ilgili bize bağlı olanlar ve olmayanlar arasında bir ayrım yapmak gerekiyor. Bize bağlı olanları değiştirmek için mücadele etmemiz, bize bağlı olmayan şeyler içinse üzülüp dövünerek enerjimizi israf etmememiz gerekiyor. Bir eyleme girişirken de bize bağlı olmayan faktörleri hesaba katıp başarısızlık ihtimalini de göz önünde bulundurmak gerekiyor.Epiktetos’un temel etiği yazgının getirdiklerini serinkanlılıkla karşılamak. Bilgelik olayların isteklerimize uygun gelişini beklemek yerine onları geldiği şekliyle kabul etmektir.
Dünya ile uyum içinde ol (Lao Tze)
Lao Tze’ye göre hiçbir şey su gibi akışkan ve zayıf değildir ama sert ve güçlü olanı dize getirmede hiçbir şey onunla boy ölçüşemez. Ona göre kazanmak için gereken her zaman inisiyatif almak değil, olayları akışına bırakmak veya akışa uymak gerekir. İşin sırrı dünyaya ve başkalarına kendini empoze etmekten kaçınmaktadır . Girişen başarısız olur, koruyan kaybeder ve bilge kişi ne teşebbüs eder başarısız olur, ne de korumaya çalışır ne de kaybetmiş olur. Tao’da başarısızlık başarının temelidir. Hırslarımızdan vazgeçmek daha ince ve güvenilir bir stratejinin esasını oluşturur. Olayları zorlamak yerine onların akışı doğrultusunda yer alarak durumu avantaja çevirmek daha akıllıca bir tutumdur.
Daha alçak gönüllü ol (Augustin, Thomas d’Aquin)
Bu düşünürlere göre gurur ve kibir bütün günahların ve hataların başlangıcıdır. En büyük başarısızlıklarımız her zaman kendimizi olduğundan büyük çevremizdeki unsurları da olduğundan önemsiz gördüğümüz zaman gelir. Alçak gönüllülük bizi insan olarak kendi sınırlarımızı ve zaaflarımızı bilmeye davet eder, bu bağlamda başarısızlık kendi sınırlarımızı bilmemiz tüm çıplaklığı ile, hırslar, arzular ve muhteris hayallerden arınmış şekilde kendimizle yüzleşmemiz için bir ikaz bir uyarıdır.
Korkuyu yen ( Hegel)
Yüzleştiğimiz tüm zorluklar ve terslikler bize öz bilincimizi veren kendimizi tanımamızı sağlayan fırsatlardır. Hegel’e göre tez-antitez-sentez şeklinde ilerleyen diyalektik paradigmaya göre başarısızlık bizim antitezimizdir Zıtlık ve muhalif durumlar tüm hareketlerin ve tüm yaşamsallığın temelini oluşturur. Başarısızlık bizi kendimizi tamamlamaya, kendimizi aşmaya bir davettir.
Dayanıklılığını test et (Nietzsche)
Bizi öldürmeyen şey bizi güçlendirir. Aşılabildiği müddetçe acılar kendimizi yeniden inşa ettiğimiz bir kaldıraçtır. Egemen kişi Nietzsche’ye göre talihsiz durumlardan korkmaz onlara karşı muzaffer olmak için bu tip zorlu durumları arar. İnsan savaşçıdır ve onun özgürlüğünün ölçüsünü üstesinden gelebildiği tersliklerin şiddeti ve ayakta kalarak aşmaya muktedir olduğu acılar belirler.
Hatalarını düzelt (Bachelard)
Bachelard’a göre düzeltilmiş hatalar olmaksızın hakikat yoktur. Bilimsel ilerleme doğrusal değil epistemolojik engellerin devrimler, kesintiler ve sıçramalarla aşıldığı bir kesintiler dizgesidir. Bu bağlamda başarısızlık bizim bir yerlerde bir şeylerde hata yaptığımızı gösteren negatif bir kanıttır. Başarısızlıkların ardından küllerinden doğan anka kuşu gibi yeni bir başlangıç, pozitif bir sıçrama yapılmalıdır, bu kişisel ilerlemenin de göstergesidir.
İsteğini netleştir ( Freud, Lacan)
Psikanalizin kurucusu olan Freud’a göre istemdışı hataya neden olan davranışlar arka planda bastırılmış arzuların ve niyetlerin kendisini ele vermesidir. Başarısızlık gizli ve bastırılmış isteklerimizin ortaya çıkarılması işlevini görebilir. Lacan’a göre arzularımıza göre hareket etmeli, onları bastırmamalıyız. Kişi kendisinin özgün yolunu bir takım başarısızlıklardan sonra keşfedebilir.Lacan’a göre kişi kendine sadık kalmalı ve yiğitsel bir biçimde kendi özgün arzularını bir takım başarısızlıklara rağmen de takip etmeyi bilmelidir.
Varlığını derinleştir (Cioran)
Cioran’a göre yaşamın temeli sürekli bir başarısızlıktır. Hayat düşüşler,çözülüşler ve ızdıraplarla doludur.O nedenle başarısızlık bizi hayatın özüne yaklaştırır, onu daha derin kavramamızı sağlar. Fiziksel ve ruhsal olarak tam sağlıklı olan temel bir gerçeği kaçırır. Sürekli başarı doğa dışıdır. Bizim durumumuzda o bir aldanış ve bir anomalidir. Başarısızlık bizi küçültmez o bizi derinleştirir. Cioran’ın deyişiyle yeniden dene, yeniden başarısız ol ve daha iyi başarısız ol.
KAYNAKÇA
Duru,Martin,2016, Metaphysique du Rebond,Philosophie Magazine,Octobre,,Mensuel no 103,
