Çıkış stratejisi ulaşılmak istenen hedefe varıldıktan sonra görevi pürüzsüzce sonlandırmak yahut bir başarısızlık olasılığında en az zararla durumu normale döndürme stratejisini ifade eder. Askeri jargonda en az can kaybı ve maddi kayıpla operasyonu neticelendirmeyi ifade eder. Politik anlamda bir uygulamayı sonlandırmak ve yeni bir uygulamaya geçişin kurgulanmasında kullanılır. Girişim ve iş dünyasında şirketlerin satışı, satın alınması ve birleşme operasyonlarında kullanılan bir stratejidir.
Bireysel anlamda çıkış stratejisi kişinin elindeki mevcut imkanlarını kaybetmeden elde etmek istediği hedeflere varma yolunu özetler. Bu anlamda hayattaki herkes en dar gelirli kişiden en yüksek yöneticiye kadar bir çıkış stratejisine sahiptir.
Mevcut işinden yahut mevcut işindeki pozisyonundan daha iyi bir işe geçmek veya daha iyi bir yere gelmek isteyen bir kişi bunun gerçekleşmesi için :
- 1- Kaynaklarını gözden geçirir
- 2- Eksiklerini tespit eder
- 3-Fırsatlarını sıralar
- 4-Risklerini tartar ve buna uygun olarak harekete geçer.
Bu strateji onu mevcut durumundan çıkarıp farklı bir pozisyona taşıyacak bir stratejidir. Eğer bu strateji başarısız olursa o zaman başarısızlık durumunda da bir önceki stratejiye bağlı yeni bir çıkış stratejisi kurgulanması gerekir.
Çıkış stratejisinin başarılı olması için kişinin Kaynaklar, eksikler, fırsatlar ve risklere dair analizini doğru yapması gerekmektedir. Bu analizin doğru olması için ise kişinin bu denklemin parçası olan diğer aktörleri oldukça iyi tanıması gerekir. Genelde çıkış stratejilerinde başarısızlık nedenleri :
- 1- Kişinin kendine dair asimetrik algısı ( asymmetric perception)
- 2- Sonucu belirleyebilecek diğer aktörleri hafife alması ( underevaluation)
- 3-Çevresel şartlardan haberdar olmamasıdır.
Kişi stratejisini kurarken eğer yukarıda sayılan 3 unsur hakkında yeterli bilgi sahibi değilse kurgusunu esnek ve güvenlik marjları bırakarak kurmak durumundadır.
Örneğin bir şirkette pozisyonunuzdan memnun değilsiniz ve bunu değiştirmek istiyorsunuz. İstekler sınırsız ama kaynaklar sınırlıdır. Önce kaynaklarınızı gözden geçirirsiniz. Daha iyi bir pozisyona gelmek için eğitiminiz, bilginiz, tecrübeniz yeterli mi ? (bizim ülkemizde herkes her pozisyon için herkesten daha yetkin olduğunu düşündüğünden bizde cevap bellidir.) Yeterli olmadığını düşünüyorsanız eksikleriniz neler ? Bunları telafi edebilir misiniz ? Ne kadar zamanda ?Ne kadar maliyetle ? Bu maliyet ve zaman için ayıracağınız kaynağınız var mıdır ? Eğer bu noktada cevabınız olumluysa çevrenizde geçiş yapabileceğiniz hangi pozisyonlar var ? Bunlar sizin isteklerinize ve kaynaklarınıza uygun mu ? Bu pozisyonlara resmi ve gayrı resmi ulaşım kanallarınız neler ? Bu tespiti de yaptıktan sonra gelelim risklerinize : geçeceğiniz pozisyondaki imkanlar, mevcut pozisyonunuzdaki imkanlarınızdan ne kadar fazla ? Elinizdekilerle size sunulanı tam olarak kıyasladınız mı ? Geçtiğiniz yerde başarısız olma durumunda eski işinize dönemeyecekseniz diğer bir işte eski işinizdeki koşulların en azından altına çalışmayacağınız garanti mi ?Gittiğiniz yerde tutunamadınız, yeni iş bulmanız hemen mümkün mü ( bulunduğunuz lokasyonda alternatif işler var mı )? Eğer yeni iş bulmanız zaman alacaksa bunu fonlayabilecek kaynağınız var mı ? Yeni işinizde kazancınız düşük olursa harcamalarınızı ve yaşamınızı buna göre kalibre edebilir misiniz ? İş bulmak için lokasyon değiştirecekseniz bunun için ailevi durumunuzu gözden geçirdiniz mi ?Geçişiniz eski işinizle ilişkilerinizi bozar mı ? Bozmadan geçme yolları neler ? Network ve repütasyon kaybı size uzun dönemde neye mal olur ? Konunun legal riskleri var mı ? Bunları yönetmek için hangi tedbirleri aldınız ? gibi..
Bütün bu koşullar doğru değerlendirilerek bir çıkış stratejisi kurgulanır. Çok açıktır ki stratejinizin başarısı bu soruların cevaplarını doğru vermenize, o da doğru görmenize ve doğru değerlendirmenize bağlıdır. Ego, kin, düşmanlık, hırs, öfke, kendini abartma, kendine acıma, umutsuzluk, korku gibi sübjektif duygular çoğu zaman algılarımızı çarpıtır ve doğru değerlendirmeler yapmamızın önüne geçer.
Kişilerin
- 1- Kaynakları artıkça
- 2- Fırsatlar çeşitlendikçe
- 3- Bilgi, kültür ve doğru akıl yürütme kapasiteleri yükseldikçe
- 4- Enformasyon ağları ve imkanları çeşitlendikçe
Doğru çıkış stratejileri kurma imkanları artar. Bu 4 unsurda daralma varsa çıkış stratejisi zorlaşır. Örneğin prekarya denilen yeni orta sınıf beyaz yakaların kendilerini içinde bulundukları durumdan daha iyi bir duruma taşıyabilecek çıkış stratejilerinin olmadığı ve bunun onlar için en büyük çaresizlik ve psikolojik tatminsizlik nedeni olduğu belirtilmiştir.
Çıkış stratejileri birim, bölüm ve şirket yöneticileri için kaynak kullanırken ve icrai kararlar alırken sürekli göz önünde tutmaları gereken stratejilerdir.
Çoğu zaman ofis politikalarında, çatışma yönetiminde ve müzakere süreçlerinde çıkış stratejileri çok doğru kurgulanmış olmalıdır. Hedeflediğiniz sonuca ulaşamadığınızda -yahut kaybettiğinizde- ne yapacağınızı ve koşulların nasıl bir hal alacağını kestiremiyorsanız kaosa düşer, büyük kaybedebilirsiniz.
