Klasik ayrıma göre bedensel emeğini satarak geçinen kişiye mavi yaka, zihinsel emeği ile çalışan kişiye beyaz yaka diyorduk. Buna göre mavi yakaların çoğunlukla eğitim düzeyi düşük, beyaz yakaların yüksek kabul ediliyordu. Mavi yakalar daha düşük ücret alırlar beyaz yakalar onlara göre daha yüksek ücretlerle çalışırlardı.
Ancak bu ayrım artık anlamını yitirmiştir. Öncelikle somut becerilerini ortaya koyarak para kazanan mavi yakaların birçoğu zihinsel ve bedensel emeği birleştirerek katma değer yaratmaktadırlar. Bunların bir kısmı o kadar değerli dir ki aldıkları ücretler ortalama bir beyaz yakalının aldığın ücretin üzerindedir.
Ekonomi somut bir olgudur ve katma değere dayanır. Bu nedenle günümüzde somut katma değer yaratmak, kaynakçılık, tesisatçılık, tornacılık, oto tamirciliği, marangozluk, elektrik ve makine bakımcılık gibi işler gün geçtikçe değerlenmektedir. Elbette bu işlerin çalışma bileşenlerinde fiziksel emek hala önemli bir yer işgal eder ve çalışma şartları ofis işçilerine göre zordur ancak emeklerinin fiyatı artmaya devam etmektedir.
Diğer yandan bilgisayarların yükselişi ve iş zekâsı uygulamaları ile birlikte beyaz yakaların yaptıkları iş basit bir ofis işçiliğine evrilmiştir. Bugün ortalama bir beyaz yakalının yapabileceği işi ortalama zekaya sahip bir lise mezunu da yapabilir. Bu durum işletme, iktisat gibi alanlardan mezun beyaz yakaların pazarlık gücünü düşürmüştür. Yani somut olarak ofis çalışanlarının katma değerleri bilgisayarların bir türevi olduğundan satabilecekleri “özgün” emek değeri yoktur. Bu durum son 2 yılda üniversitelerde işletme, iktisat, maliye gibi bölümlerin tercihlerinde ciddi bir düşüş olarak yansımıştır. Bunun yanında bilgisayar ve elektronik mühendisliği alanlarında ve genel olarak mühendislik alanlarında çalışanların pazarlık gücü yüksektir. Ama bu okullardan mezunların yabancı dil bilmeleri ve özel sektöre bir ön alan tecrübesi ile girmeleri – yani staj deneyimleri- önem kazanmıştır.
Eğitim bu okullarda teori ile pratiği birleştiren uzun dönemli staj deneyimlerinin ağırlık kazandığı bir bileşene doğru ilerlemektedir. Nitelikli mühendislik emeğinin değeri piyasada yüksektir ve yükselmeye devam etmektedir.
Bunlardan ayrı olarak bilişim sektöründe nitelikli emek uluslararası piyasalara açılmış ve işveren karşısında pazarlık avantajı yakalamıştır. Bilişim sektöründe özellikle software denilen yazılım teknolojisi alanındaki emeğin değeri fazladır ve pazarlık avantajı vardır.
Dolayısıyla günümüzde mavi beyaz yaka ayrımı emek değeri açısından bir anlam ifade etmemektedir. Günümüzde artık kalifiye emek ve kalifiye olmayan emek vardır. Kalifiye emek işveren karşısında pazarlık gücü olan yani iş ve ücret beğenmeme şansına sahip emektir. Kalifiye olmayan emek ise ne iş olsa neresi olsa çalışırım, yeter ki bir iş yapayım durumunda olan emektir.
